Liên hoan Thơ quốc tế Thượng Hải lần thứ 8 với chủ đề “Thơ trong thời đại trí tuệ nhân tạo” diễn ra bốn ngày đầu tháng 12/2023. Đây là một trong những sự kiện văn học và văn hóa quan trọng thường niên thu hút sự quan tâm, tham gia của nhiều nhà thơ trên khắp đất nước Trung Quốc lẫn nước ngoài.

Khách mời chính thức của Liên hoan Thơ quốc tế Thượng Hải lần thứ 8 đến từ hơn 10 quốc gia, với hơn 20 nhà thơ, trong đó có nhà thơ Wole Soyinka người Nigeria từng đoạt Giải thưởng Nobel Văn chương năm 1986. Ngoài ra còn có những nhà thơ từ các nước khác như: Hughes Labrusse và Ruling Zhang người Pháp, Germain Droogenbroodt người Bỉ, Flaminia Cruciani người Italia, Margarito Cuellar người Mexico, Ion Deaconescu người Romania, Dariusz Tomasz Lebioda người Ba Lan, Li Wei người Mỹ, Enrique Solinas người Argentina, Tony Mochama người Kenya,… cùng nhiều nhà thơ tiêu biểu đại diện cho các tỉnh thành Trung Quốc: Zhao Lihong, Ouyang Jeanghe, Chen Xianfa, Na Ye, Shen Wei, An Haiyin, Yang Xiu Li, Zhao Si,...

Nhà thơ Phan Hoàng, đai diện các nhà thơ Việt Nam tham dự Liên hoan Thơ quốc tế Thượng Hải lần thứ 8 và Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Lễ khai mạc diễn ra trang trọng với sự tham gia của đại diện lãnh đạo thành phố Thượng Hải và giới văn học nghệ thuật. Nhà thơ Wole Soyinka vinh dự được ban tổ chức trao Giải thưởng Golden Magnolia (Hoa Mộc Lan Vàng) của liên hoan thơ lần này, mà theo ban giám khảo: “Với những bài thơ đặc biệt của mình, Wole Soyinka đã xây dựng một khu vườn thơ lớn và sâu sắc. Những bài thơ của ông, đầy những từ ngữ mạnh mẽ, thái độ chân thành, những suy nghĩ sâu sắc, những hình ảnh tuyệt vời và những ý tưởng hay thay đổi, truyền tải nỗi buồn và tình yêu của thế giới, và thể hiện sự theo đuổi sự thật, tầm nhìn về tương lai và khao khát hòa bình”.

Trong bốn ngày chính thức của Liên hoan Thơ quốc tế Thượng Hải lần thứ 8 còn diễn ra nhiều hoạt động văn học phong phú, đa dạng và đầy trân trọng. Một không khí lễ hội thi ca thực sự lan tỏa khắp thành phố đô hội. Những băng rôn, biểu ngữ với chân dung các nhà thơ hiện lên nhiều nơi. Các nhà thơ không chỉ có dịp thể hiện những tác phẩm của mình, trao đổi học thuật thi ca với nhau, mà còn được tham quan nhiều địa chỉ văn hóa tiêu biểu, thưởng thức ẩm thực đặc sản, giao lưu tương tác với người yêu thơ của Thượng Hải: Thư viện Thượng Hải, Thư viện quận Tĩnh An, Báo Ximin, Nhà xuất bản Sinan, Nhà lưu niệm Nhà văn Ba Kim,…

Một trong những nội dung chính của liên hoan thơ lần này được chờ đợi là Hội thảo “Thơ trong thời đại trí tuệ nhân tạo”. Tất cả các nhà thơ khách mời đều lần lượt phát biểu tham luận. Mỗi nhà thơ có cách trình bày khác nhau dưới những góc nhìn văn hóa, khoa học khác nhau nhưng tựu chung đều khẳng định tầm quan trọng của trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence - AI) trong đời sống nhân loại và sự hỗ trợ về công cụ phục vụ cho văn học nghệ thuật và thi ca nói riêng.

Nhà thơ Zhao Lihong - Phó Chủ tịch Hiệp hội Nhà văn Thượng Hải, Chủ tịch Ủy ban Nghệ thuật Liên hoan Thơ quốc tế Thượng Hải phát biểu: “Trong kỷ nguyên công nghệ cao hiện nay, với sự phát triển nhanh chóng của AI, chúng ta phải chú ý đến cách AI và nhân văn hội tụ, khám phá cách AI sẽ hỗ trợ sáng tạo văn học và thơ ca, và xem xét lại mối quan hệ giữa loài người và AI”. Ông còn nói thêm: “Chúng tôi cũng hy vọng sẽ kết nối thế giới với thơ ca, thể hiện đầy đủ sức sống và sự quyến rũ của văn hóa Trung Quốc”.

Bài phát biểu của đại diện các nhà văn Việt Nam nêu rõ: Việt Nam là đất nước giàu truyền thống văn học và thi ca. Giống như Trung Quốc và nhiều quốc gia khác, thơ trở thành món ăn tinh thần sâu rộng không thể thiếu trong đời sống nhân dân. Trí tuệ nhân tạo đang mang lại nhiều lợi ích cho nhân loại. Thế nhưng trí tuệ nhân tạo không thể thay thế được tâm hồn con người. Mà thơ là tiếng nói của tâm hồn. Vì vậy, trí tuệ nhân tạo chỉ có thể là công cụ giúp ích cho nhà thơ trong đời sống thường nhật, chứ không thể thay thế tiếng nói đặc sản riêng từ tâm hồn nhà thơ.

Thế giới đang xảy ra nhiều bất trắc và đầy tổn thương. Từ cuộc hội ngộ của Liên hoan Thơ quốc tế Thượng Hải lần thứ 8, các nhà thơ trên khắp thế giới cần liên kết với nhau nhiều hơn, cất tiếng nói thi ca mạnh mẽ giúp xóa bỏ ngăn cách thù hận, con người sống với nhau hòa đồng hơn, nhân ái hơn, hạnh phúc hơn trong tình thương yêu tràn ngập giữa con người với con người và giữa con người với thiên nhiên. Và tất nhiên, trong dòng chảy của thời đại, AI sẽ trở thành công cụ hiệu quả, hỗ trợ hành động thi ca nhân văn của chúng ta!

Phan Hoàng

Nguồn Văn nghệ số 50/2023