Đào Quốc Minh: Sáng tác thơ phải... gắn liền với cái đẹp

Lâu nay, những người yêu thơ và bạn đọc không chỉ biết đến thơ Đào Quốc Minh với tình yêu quê hương đất nước, thiên nhiên, lịch sử thiết tha mà còn đậm chất hùng ca, tráng ca với âm

Ngô Xuân Lộc
Lâu nay, những người yêu thơ và bạn đọc không chỉ biết đến thơ Đào Quốc Minh với tình yêu quê hương đất nước, thiên nhiên, lịch sử... thiết tha mà còn mang đậm sự ngẫm ngợi về thế sự. Đồng thời, trong thiên hướng sáng tác của mình, Đào Quốc Minh luôn đề cao cái đẹp và gắn liền với cái đẹp mỹ học... Phóng viên đã có cuộc phỏng vấn Đào Quốc Minh xoay quanh quan niệm cái đẹp.
*PV: Anh có thể chia sẻ “cơ duyên” nào đã đưa anh đến với việc sáng tác thơ?*Đào Quốc Minh: Tôi đến với thơ ca một cách rất tự nhiên. Ngay từ hồi nhỏ tôi đã rất thích đọc sách văn chương rồi dần trở thành người sáng tác thơ. Tuy nhiên, với tôi, ký ức về Ngày nhà giáo Việt Nam năm 2007, thực sự là ngày rất đáng nhớ, tôi viết bài thơ đầu tiên để tặng thầy giáo chủ nhiệm Lê Mộng Ngọc với rất nhiều xúc cảm và từ đó, tôi bắt đầu sáng tác thơ. Trong những năm học đại học, cuộc sống của một sinh viên vốn rất nhiều khoảng trống, tôi có cơ hội được tiếp xúc với nhiều tác phẩm triết học của thế giới. Từ khoảng trống của cuộc sống và niềm say mê mỹ học văn chương đó, tôi bắt đầu những quá trình thử nghiệm sáng tác thơ.

Đào Quốc Minh

*PV: Đây là tập thơ thứ 5 của anh có độ dày 600 trang với hơn 500 bài thơ, vậy anh muốn gửi gắm điều gì trong tập thơ này?*Đào Quốc Minh: Đây là tập thơ được chắt lọc rất kỹ từng bài tôi cảm thấy tâm đắc rồi in thành một tập chứ không có ý định xây dựng một tổng thể thơ để gửi gắm điều gì cả. Với tôi, không quan niệm văn dĩ tải đạo, văn dĩ ngôn chí, mà đơn giản là sáng tác thơ vừa có tính xã hội, vừa có tính nội tâm. Do đó, nó bao hàm cả tính tải đạo và tính ngôn chí, nhưng thuộc tính cao nhất của thơ không nằm ở xã hội tính và nội tâm tính, mà nó nằm ở cái đẹp tự thân, cái đẹp không định hướng.

*PV: Trong sáng tác thơ, anh rất “chuộng” trạng thái Tháp Ngà để bày tỏ nỗi niềm trong thơ, điều này có ý nghĩa như thế nào thưa anh?*Đào Quốc Minh: Tôi thử nghiệm sáng tác thơ theo nhiều mô hình mỹ học, từ thơ Đường luật, rồi thơ mới, thơ tự do không vần, thơ hiện sinh, thơ hậu hiện đại, thơ haiku, thơ siêu thực, thơ giải huyền thoại, thơ tượng trưng, thơ hai câu, thơ triết học, thơ duy mỹ, thơ duy cảm, thơ văn xuôi, thơ tân hình thức, thơ dada... Có thể tôi nhớ không đúng thứ tự của những thử nghiệm sáng tác thơ, nhưng đại thể là tôi sáng tác theo rất nhiều trường phái, nhiều xu hướng, nhiều lý thuyết, nhưng tôi tâm đắc nhất với thể thơ hai câu mà cho đến thời điểm này có rất ít người viết. Với tôi, trạng thái “Tháp ngà” là từ mà tôi dùng để chỉ một trạng thái viết về thực tại nhưng đã vượt trên tầm của thực tại trần trụi (cấp thấp nhất), vượt lên tầm của con mắt nhìn đời tiêu cực, thể hiện được đúng những gì thuộc về bản chất nỗi đau bản chất tình yêu, bản chất con người và bản chất thánh thần, bản chất cái chết và bản chất sự sống. Thực tế, triết gia hiện đại không xây dựng mệnh đề triết học của họ trong không gian trầm tư mặc tưởng, mà xuất phát từ việc phổ quát ở mức cao nhất những đặc điểm cụ thể của thế giới thực.

*PV: Được biết, nhà văn Tạ Duy Anh và nhà thơ Lê Tiến Vượng đã “chắp cánh” ước mơ cho những vần thơ bay bổng của anh. Vậy, hai nhà văn, nhà thơ trên có ảnh hưởng như thế nào đến phong cách thơ của anh? *Đào Quốc Minh: Nhà thơ, họa sĩ Lê Tiến Vượng, bản thân cuộc đời sáng tác của ông xoay quanh việc sáng tác logo. Đó là một ý tưởng rất tuyệt vời cho những người sáng tác thơ như tôi thủa còn chập chững. Logo không đơn giản chỉ là một hình vẽ được thiết kế đồ họa. Logo chính là một tác phẩm nghệ thuật mang tính tượng trưng. Chỉ một nét phác thảo như cánh hoa sen, người xem có thể liên tưởng đến ngọn bút lông và cũng có thể liên tưởng đến một lưỡi mác. Sau nhiều năm xa rời con đường thơ của thầy tôi, những tác phẩm cuối cùng in trong tập Những người vũ công Memphis, mỗi một bài thơ dù rất ngắn, lại rất gần với chủ nghĩa tượng trưng trong cuộc đời sáng tác logo của thầy tôi, thầy Lê Tiến Vượng. Còn nhà văn Tạ Duy Anh là một người thầy nghiêm khắc trong việc duyệt những sáng tác thơ của tôi từ khi “chập chững” viết, nhưng đồng thời là một nhà văn tâm huyết với nghề, luôn đau đáu vì thân phận con người, một người thầy đáng kính. Thời gian đầu, tôi đã xóa bỏ gần hết những bài viết mà thầy Tạ Duy Anh đánh giá là yếu kém, nếu có thể xuất hiện lại trong thư mục lưu trữ, số lượng bài bị xóa có lẽ là cả trăm bài.

*PV: Anh nhìn nhận thế nào về thơ trẻ hiện nay? *Đào Quốc Minh: Theo tôi, viết về thực tại quá trần trụi không phải là biểu hiện của việc thơ đã tiệm cận đời sống, mà chỉ thể hiện thơ chưa có tầm phổ quát ở bình diện nhân bản và nhân văn. Đó, dĩ nhiên chỉ là quan điểm đề cao cái đẹp vị nghệ thuật mang tính phổ quát, mà có lẽ đã từng bị đả phá cách đây hơn nửa thế kỷ, nhưng đó là quan điểm của tôi. Và đó cũng không phải toàn bộ chân lý.

*PV: Trân trọng cảm ơn anh!

Đào Quốc Minh sinh năm 1986 tại Hà Nội trong một gia đình trí thức. Anh đã tốt nghiệp Thạc sĩ tại trường Đại học Kinh tế Quốc Dân. Đào Quốc Minh bắt đầu làm thơ từ năm 2007 đến nay đã cho ra mắt bạn đọc 5 tập thơ gồm: Hoa xuân và nắng hồng 1, Hoa xuân và nắng hồng 2, Mưa tháng Ba, Dấu vân tay màu xanh lục. Đặc biệt, quý II/2014 vừa qua, anh tiếp tục "trình làng" tập thơ Những người vũ công Memphis đã tập hợp hơn 500 bài thơ với gần 600 trang in đã thu hút sự chú ý của bạn đọc…

Dàn nhạc Giao hưởng Đức biểu diễn tại Việt Nam nhân 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Baovannghe.vn - Hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cộng hòa Liên bang Đức (1975 – 2025), vào hai đêm 20 và 21/12, tại Nhà hát Hồ Gươm, Hội Nhạc cổ điển Việt Nam tổ chức hòa nhạc mang tên Tấu khúc lưỡng cực – A Rhapsody of Two Worlds.

Diễn đàn lý luận

Đào Quốc Minh: Sáng tác thơ phải... gắn liền với cái đẹp

Tin mới

Âm thầm một ánh lửa

Lặng lẽ Nguyễn Thành Long

Nhà văn Phạm Xuân Hiếu: Kỳ nhân đất cảng

Nhà thơ Thu Bồn qua góc nhìn của nhà phê bình văn học văn học Ngô Thảo

Nhà văn Đỗ Kim Cuông: một nhân cách cầm bút

Trịnh Thanh Phong đời người và đời văn

Đọc nhiều

Phách lạ bên tiếng trống Chhây-dăm. Truyện ngắn của Nguyễn Thanh Hải

Con mèo cuả Foujita. Truyện ngắn của Nguyễn Quang Sáng

Đêm hỏa châu. Truyện ngắn của Nguyễn Hiệp

Đưa Việt Nam lên vị trí xứng đáng trong diễn đàn văn học thế giới

Soi mình vào một thời đại đã qua

tin bài khác

Người gieo hạt phù sa nghĩa tình. Bút ký của Diệp Bần Cò

Làng không còn xanh bóng tre

Bộ GD&ĐT: Có thể điều chỉnh Thông tư 29